quả khế quen thuộc với người việt từ xưa đến nay nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về công dụng vốn có của nó. vậy hãy cùng chuyên mục vào bếp của chúng tôi tìm hiểu tác dụng của quả khế đối với sức khỏe ra sao, cũng như cách làm nước ép và một số món ăn ngon từ loại quả này nhé!
Nguồn gốc và đặc điểm của quả khế
Nguồn gốc
Khế là một loại quả quen thuộc và xuất hiện từ rất lâu trong câu truyện dân gian Việt Nam như “Ăn khế trả vàng”. Tuy nhiên, khế có nguồn gốc từ Sri Lanka, thuộc loài cây họ Oxalidaceae và được biết đến không chỉ nước Việt Nam nói riêng mà còn ở những nước khác trong khu vực Đông Nam Á nói chung. Ngoài ra, cây khế cũng được trồng ở Brasil, Ghana, Guyana và khu vực miền Nam Florida và Hawaii (tại Hoa Kì).
Đặc điểm
Cây khế có nhiều cành và thường cao khoảng 5m. Đây là một loại cây phát triển mạnh ở khí hậu nhiệt đới, không cần nắng nhiều và thường cho năng suất thu hoạch cao nhất vào tháng 9 - 10 mỗi năm.
Quả khế có màu vàng hoặc màu xanh, 5 múi và khi cắt ngang trái khế cho những lát khế hình ngôi sao rất đẹp mắt. Khế giòn, có vị chua ngọt, giống với vị của quả lê dứa vậy! Hạt bên trong nhỏ và có màu nâu.
Khế có 2 giống: khế chua và khế ngọt. Khế ngọt khi chín thường xuất hiện màu vàng hoặc màu xanh nhưng trông rất mọng nước, còn khế chua khi chín thì thường có màu vàng hơn.
Giá trị dinh dưỡng
Giá trị dinh dưỡng của khế không cao nhưng lại được xem là nguồn thực phẩm cung cấp nhiều vitamin C, chất xơ và các chất flavonoid chống oxy hóa (như acid gallic, epicatechin và quercetin) cũng như có tác dụng chữa bệnh.
Cứ một trái khế trung bình nặng khoảng 91g thường có thành phần dinh dưỡng sau:
- Chất xơ: 3g.
- Protein: 1g.
- Carbs: 6g.
- Calo: 28 calo.
- Cung cấp 52% vitamin C, 4% vitamin B5 nhu cầu mỗi ngày.
- Nhiều khoáng chất khác: 6% đồng, 3% folate, 3% kali và 2% magiê cho nhu cầu mỗi ngày.
Mười hai tác dụng của quả khế đến sức khỏe
Trái khế có những công dụng phổ biến đối với sức khỏe mà chúng tôi sẽ bật mí cho bạn ngay sau đây:
Hỗ trợ hoạt động tiêu hóa
Khế chứa lượng chất xơ lớn, nên được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích bổ sung loại thực phẩm này trong khẩu phần ăn mỗi ngày để hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa.
- Chất xơ hỗ trợ sự phát triển của nhiều lợi khuẩn trong ruột già, phòng tránh các bệnh liên quan đến đường ruột do nhiễm khuẩn. Ngoài ra, loại chất này cũng được sử dụng để điều trị một số bệnh đường tiêu hóa khác (bệnh nhu động ruột, khó tiêu,…).
Giúp giảm cân hiệu quả
Khế chứa ít calo và có một số loại dưỡng chất khác có lợi cho việc giảm cân, nhất là chất xơ giúp cơ thể có cảm giác no lâu hơn cũng như hạn chế cảm giác thèm ăn khi bạn đang trong quá trình ăn kiêng.
- Trung bình 100g khế chứa 31 calo.
Ngăn ngừa bệnh tim mạch
Nhờ chứa nhiều khoáng chất và kali nên khế trở thành thực phẩm giúp duy trì sức khỏe tim mạch và điều hòa huyết áp cho cơ thể.
Nguồn bổ sung protein dồi dào
Quả khế cũng được so sánh với trứng, cá và thịt về lượng protein khi loại thực phẩm này được cho là nguồn cung cấp protein dồi dào. Protein (chất đạm) sẽ giúp cơ thể cân bằng nội tiết và hỗ trợ hệ thần kinh hoạt động tốt.
Hỗ trợ và cải thiện tốt thị lực
Nguồn vitamin A sẽ được bổ sung vào cơ thể khi bạn ăn khế, cải thiện tốt thị lực mắt cũng như ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến mắt (thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể,…) được tốt hơn.
Hỗ trợ giảm đau
Nhờ có lượng magie trong quả khế mà các triệu chứng đau mạn tính (như đau nửa đầu, đau đầu, đau lưng,…) đều giảm đau hiệu quả, thậm chí còn giảm đau khớp và hạn chế tình trạng xuất hiện chuột rút trên cơ.
Kháng khuẩn, kháng viêm hiệu quả
Theo kết quả của một cuộc nghiên cứu cho thấy khế có đặc tính kháng khuẩn và kháng viêm hiệu quả:
- Hỗ trợ điều trị các bệnh kháng khuẩn do vi khuẩn như E. Coli, Bacillus cereus, Salmonella typhus,…. và giúp loại bỏ một số yếu tố gây ung thư ruột.
- Bổ sung nhiều dưỡng chất (flavonoid, saponin và vitamin C) để kháng viêm cho cơ thể, như ở dạ dày, hô hấp,.…
Tăng cường hệ miễn dịch
Khế chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa cần thiết nên giúp cho cơ thể tăng cường được hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng cũng như bảo vệ cơ thể tránh khỏi những ảnh hưởng của vi khuẩn, virus, độc tố, các gốc tự do và tế bào ung thư.
Giảm triệu chứng ho, trị ho
Với hàm lượng vitamin và khoáng chất có trong khế, các triệu chứng ho khó chịu sẽ được giảm bớt, thậm chí còn lợi tiểu.
Phòng ngừa bệnh ung thư
Nhờ khế chứa nhiều các chất chống oxy hóa nên có khả năng giúp cho cơ thể phòng tránh được bệnh ung thư do tiêu diệt được các gốc tự do và ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư.
Hỗ trợ kiểm soát đường huyết
Khế hầu như chứa rất ít đường nhưng lại nhiều chất xơ, nên giúp cơ thể kiểm soát được lượng đường huyết trong máu rất tốt. Đây là loại trái cây an toàn, tốt cho những ai đang bị tiểu đường và ăn kiêng.
Tốt cho sức khỏe làn da
Nhiều dưỡng chất trong quả khế có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến da như chàm, nám, làm mờ sẹo, trị mụn trứng cá,… Ngoài ra, cung cấp nhiều vitamin khác làm chậm quá trình lão hóa da và tái tạo, hàn gắn tế bào, mô bị tổn thương, giúp nếp nhăn không còn xuất hiện nhiều nữa.
Một số lưu ý khi ăn khế
Dù khế mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng bạn cũng chú ý thêm một số lưu ý nhỏ khi dùng loại thực phẩm này mà Điện máy XANH muốn nhắn nhủ ngay sau đây:
Tham khảo ý kiến bác sĩ
Với những người đang bị thận và đang dùng thuốc để điều trị bệnh thì nên cân nhắc khi ăn khế, vì:
- Hàm lượng oxalate trong khế cao, có thể gây ra bệnh sỏi thận hoặc làm cho bệnh thận nặng hơn, thậm chí xuất hiện một số dấu hiệu ngộ độc như co giật, ảo giác,….
- Chất neurotoxin trong quả khế có thể trở thành một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến sự hoạt động của não và rối loạn thần kinh ở những người bị bệnh thận. Vì thận bị suy yếu nên không có thể đào thải chất neurotoxin ra khỏi cơ thể.
- Ảnh hưởng đến hiệu quả thuốc đang dùng vì một số chất có trong khế có thể kháng lại thuốc.
Ăn khế đúng cách
Tùy vào sở thích mà bạn có thể chọn ăn khế chua hoặc khế ngọt nhưng cũng nên chú ý cách ăn sao cho đúng:
- Rửa sạch khế dưới vòi nước, dùng tay chà mạnh vào những phần rãnh khe của khế để loại bỏ chất bẩn.
- Cắt bỏ rìa múi khế, vì phần rìa này thường có vị chát, làm ảnh hưởng đến hương vị của món ăn.
- Cắt khế thành từng lát nhỏ, loại bỏ hạt khi chấm khế chung với muối ớt hoặc muối vừng để ăn trực tiếp.
Cách làm nước ép khế
- Khế vàng, hơi chín để cho màu vàng và vị ngọt chua vừa phải khi làm nước ép.
- Trái khế mọng nước, màu sắc tươi, không bị dập nát ở phần múi khế.
Nguyên liệu và dụng cụ
Chuẩn bị nguyên liệu:
- Khế ngọt (vàng): 2 trái.
- Nước lọc: 50ml.
- Đường cát trắng: 40 - 50g.
- Muối: 1/4 muỗng cà phê.
- Đá viên.
Dụng cụ:
- Máy xay sinh tố, rây, muỗng, ly,….
Các bước làm nước ép khế
- Bước 1: Rửa sạch khế, dùng dao cắt ngang quả theo từng khú dày khoảng 2cm để loại bỏ hạt dễ dàng.
- Bước 2: Lần lượt cho vào cối máy xay sinh tố gồm có khế, đường, nước lọc, và muối, rồi bấm nút xay.
- Bước 3: Dùng rây để lọc hỗn hợp khế vừa mới xay, rồi rót vào ly, cho thêm tí đá viên trước khi dùng, hoặc trang trí thêm (nếu muốn).
Thành phẩm
Như vậy là bạn đã thực hiện xong nước ép khế nguyên chất chỉ với vài bước đơn giản. Vì sử dụng loại khế vàng nên nước ép khế có màu vàng trông rất đẹp mắt với vị chua ngọt rất hấp dẫn, kích thích cả hương vị lẫn bao tử của bạn đấy nhé!
Một số món ăn làm từ khế
Ngoài ăn trực tiếp và ép nước để uống, bạn có thể chế biến nhiều món ăn ngon từ khế như:
Canh chua khế
Đây là món canh rất được ưa chuộng vào những ngày thời tiết nóng, giúp cơ thể giải nhiệt và bổ sung nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu. Bạn có thể chọn thịt hoặc cá để nấu cùng với khế, và không thể các nguyên liệu khác của một nồi canh chua như cà chua, mùi tàu, hành lá,….
Thịt trâu xào khế
Thay vì xào với thịt bò, bạn có thể dùng thịt trâu để xào chung với khế và một số nguyên liệu khác. Thịt trâu có vị ngọt, tính mát, không độc và giúp bổ khí huyết, không thua kém gì với thịt bò.
Cá rô đồng kho khế
Chỉ với một số nguyên liệu đơn giản như cá rô đồng, khế xanh, thịt ba chỉ, nước màu, gừng, hành và gia vị nêm nếm là bạn có thể chế biến ngay món cá rô đồng kho khế ngon tuyệt để thưởng thức cùng gia đình.
Cá rô đồng là loại thực phẩm ngon và bổ dưỡng cho sức khỏe, rất tốt cho người khí huyết suy và ăn không tiêu.
Như vậy, Điện máy XANH đã giúp bạn hiểu rõ hơn về công dụng của quả khế đối với sức khỏe cũng như cách làm nước ép và một số món ăn ngon từ loại thực phẩm này rồi nhé!
*Nguồn tham khảo tổng hợp từ: Hellobacsi, Cooky.