thốt nốt đã quá quen thuộc với người dân việt nhưng không phải ai cũng biết hết về loại cây này. cùng chuyên mục vào bếp của chúng tôi tìm hiểu cây thốt nốt và đường thốt nốt là gì? công dụng và những mẹo khi sử dụng loại đường này ra sao nhé!

Thốt nốt là gì?

Nguồn gốc

Thốt nốt thuộc cây thân thẳng, thoạt nhìn trông giống cây cọ ở trung du Bắc Bộ nước ta hay gần giống với cây dừa, cao đến 30m và có tuổi thọ trung bình đến 20 - 30 năm, thậm chí là 100 năm. Mỗi cây thốt nốt cái cho khoảng 50 - 60 quả và cây thốt nốt đực không có quả.

nguồn gốc cây thốt nốt

Vỏ quả thốt nốt có màu đen, chia thành nhiều múi và phần thịt bên trong trắng ngần, có vị bùi và béo.

  • Quả thốt nốt non ăn mát, mềm như thạch.
  • Quả thốt nốt già ăn cứng hơn, phần thịt có màu vàng và mùi thơm như mít chín. Thường được đem đi giã thành bột trắng như bột gạo nếp để làm bánh ú, bánh tôm hay làm chè.
Thịt bên trong của trái thốt nốt

Cây thốt nốt có khả năng chịu được thời tiết khô hạn, ngay cả ngập nước và rất ưa sáng nhưng không chịu được rét. Trong thời gian đầu, cây thốt nốt non sinh trưởng khá chậm nhưng về sau sẽ phát triển nhanh hơn.

Thốt nốt thuộc loại cây bản địa của Nam ÁĐông Nam Á, phân bố từ Indonesia đến Pakistan. Ở Việt Nam, nó được trồng phổ biến ở miền Nam, nhất là ở các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Tây Ninh và Kiên Giang.

Thốt nốt là gì?

Giá trị dinh dưỡng

Thốt nốt rất được ưa chuộng vì giá trị dinh dưỡng của nó mang lại cũng như nguồn cung cấp vitamin C, B1, B2, B3, sắt, canxi, phốt pho và potassium.

Theo y học cổ truyền, thốt nốt có vị ngọt và tính bình, nên có tác dụng giải nhiệt, lợi tiểu, tiêu viêm, kiện tỳ và dường như một số bộ phận của cây thốt nốt (cuống cụm hoa, cây non, rễ) còn được dùng để làm thuốc, thậm chí dịch nhựa mà cây thốt nốt lên men cũng có tác dụng bổ dưỡng.

Giá trị dinh dưỡng của thốt nốt

Đường thốt nốt là gì?

Đường thốt nốt là gì?

Đường thốt nốt là phần nước dịch lấy từ nhị hoa của cây thốt nốt rồi được người dân chế biến thành đường thốt nốt hiện nay. Loại đường này có vị ngọt thanh, thơm đặc biệt và ăn uống rất mát hơn đường mía và đường củ cải.

  • Cây thốt nốt có hoa quanh năm. Trong đó, hoa đực có nhị hoa dài 30 - 40 phân, thân tròn. Phần nhị hoa này chứa rất nhiều nước ngọt để được chiết ra dùng làm đường thốt nốt.
  • Nước thốt nốt thu vào buổi sáng sớm, thường có vị ngọt mát hơn.
Đường thốt nốt là gì?

Cách nấu đường thốt nốt

Việc thu hoạch phần dịch từ nhị hoa để dùng làm đường thốt nốt vẫn theo phương thức thủ công. Nghĩa là người dân phải trèo lên cây thốt nốt cao thấp nhất 15m, để cắt nhị hoa đực bằng dao, rồi hứng phần dịch nước hoa đó. Mỗi người thợ khi lấy nước nhị hoa đều có mẹo riêng của mình, thậm chí họ còn dùng những ống tre (được hun khói cho sạch sẽ) để cắm vào buồng hoa, hứng lấy nước.

Cách nấu đường thốt nốt cũng rất đơn giản theo những bước sau:

  • Bước 1: Sau khi thu hoạch phần dịch nước về, đem cho vào chảo lớn đun cô đặc dần.
Lưu ý:
  • Việc điều chỉnh ngọn lửa sẽ quyết định chất lượng đường thốt nốt ngon ra sao? Theo người có kinh nghiệm nấu đường thốt nốt cho biết: họ dùng thân cây thốt nốt già, chẻ và phơi khô để làm củi đun. Củi này sẽ cho ngọn lửa cháy đều và lửa vừa, để người thợ có thể cân chỉnh việc nấu đường thốt nốt sao cho ngon. 
  • Bước 2: Đùng đũa (làm bằng cật tre già, đẽo tựa mái chèo nhỏ) đảo đều đường khi đang nấu, cho đến khi nước thốt nốt được cô đặc sền sệt lại. Tiếp đó, cho phần đường này sang chảo thứ 2, đun trên ngọn lửa vừa cho đến khi trở thành hạt đường, màu vàng ươm và thơm mát.
  • Trung bình một mẻ đường thốt nốt cần tốn đến 3 - 4 tiếng để nấu.
  • Mỗi năm, cây thốt nốt phát triển tươi tốt thì nước dịch từ hoa của nó có thể nấu ra được 3 - 4kg đường thốt nốt. Trung bình cứ 4 lít nước thốt nốt là sẽ làm được 1kg đường.
  • Bước 3: Cho đường vào khuôn tròn có độ dày 2 - 3cm, hoặc vào khuôn ống tròn, tùy theo nhu cầu người làm đường.
  • Bước 4: Dùng lá thốt nốt để gói lại đường.

Bạn có thể dùng đường thốt nốt để nấu chè, nấu ăn, ăn trực tiếp hoặc pha với trà, cà phê để thưởng thức, rất ngon đấy!

Cách nấu đường thốt nốt

12 Công dụng của đường thốt nốt

Đường thốt nốt có lợi ích cho sức khỏe người dùng, chúng tôi giới thiệu sơ qua cho bạn về 12 công dụng của loại đường này ngay sau đây:

Bổ sung nhiều khoáng chất

Trong đường thốt nốt chứa nhiều loại vitamin khác nhau và các khoáng chất thiết yếu, vì theo một số nghiên cứu cho thấy: hàm lượng khoáng chất của đường thốt nốt cao hơn nhiều (gấp 60 lần) so với loại đường cát trắng.

Có thể nói, đường thốt nốt là loại thực phẩm cần bổ sung cho hầu hết các chị em phụ nữ, nhất là phụ nữa mang thai và những ai đang ở độ tuổi thanh thiếu niên để cung cấp thêm nguồn chất sắt, cải thiện tình trạng thiếu máu.

công dụng của đường thốt nốt

Cải thiện hệ tiêu hóa

Đường thốt nốt còn giúp hỗ trợ hệ thống đường tiêu hóa được tốt hơn. Bạn có biết? Người dân Ấn Độ thường hay có thói quen ăn một chút đường thốt nốt sau khi dùng bữa chính để cho thức ăn dễ tiêu hóa hơn.

Vì lúc này, đường sẽ kích thích sự hoạt động của các enzyme tiêu hóa trong dạ dày cũng như góp phần vào tẩy sạch đường ruột.

Giúp làn da khỏe mạnh

Nếu da bị mụn nhọt hay mụn trứng cá, thì hãy thử dùng một lượng vừa phải đường thốt nốt mỗi ngày, bạn sẽ thấy tình trạng được cải thiện đáng kể.

thốt nốt giúp da khỏe

Cung cấp nhiều chất dinh dưỡng

Nếu tiêu thụ đường thốt nốt thường xuyên, sẽ làm tăng lượng huyết sắc tố và trị được chứng thiếu máu do loại đường này chứa nhiều chất sắt.

Ngoài ra, thành phần magie trong thốt nốt cũng có tác dụng cho sự hoạt động hệ thống thần kinh. Hoặc hàm lượng chất chống oxy hóa có trong đường sẽ giúp bảo vệ các tế bào của cơ thể tránh khỏi ung thư.

Cung cấp nhiều năng lượng

Đường thốt nốt chứa các hợp chất carbohydrate giúp cơ thể nhanh chóng giải phóng nguồn năng lượng tích trữ, gây cảm giác no lâu hơn và ít thèm ăn mà vẫn đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng để hoạt động.

thốt nốt Cung cấp nhiều năng lượng

Hỗ trợ điều trị chứng đau nửa đầu

Một số hoạt chất tự nhiên trong đường thốt nốt sẽ giúp triệu chứng đau đầu được giảm bớt đi. Bạn có thể ăn khoảng 20g đường thốt nốt thì sẽ thấy tình trạng đau đầu giảm hẳn.

Giảm bớt phản ứng cơ thể với điều kiện thời tiết

Một trong những đặc tính độc đáo của thốt nốt là khi bạn dùng đường thốt nốt, những phản ứng cơ thể với điều kiện thời tiết sẽ giảm bớt. Chẳng hạn, thời tiết nóng của mùa hè gây ra tình trạng nổi mụn nhọt, dùng thốt nốt có thể giảm bớt mụn trên da và hạ nhiệt cơ thể, hoặc thậm chí vào mùa đông thì việc ăn đường thốt nốt cũng sẽ giảm bớt cảm giác lạnh giá, có tác dụng giữ ấm.

giải nhiệt cùng đồ uống thốt nốt

Tốt cho sức khỏe trẻ nhỏ

Ưu điểm của đường thốt nốt là tốt cho sức khỏe của trẻ nhỏ khi dùng với liều lượng vừa đủ, như thúc đẩy hệ thống miễn dịch của trẻ, làm sạch gan, ngăn ngừa bệnh thiếu máu và giúp xướng chắc khỏe.

Ngăn ngừa bệnh táo bón

Đường thốt nốt giúp hệ thống đường ruột hoạt động tốt, nhịp nhàng và đều đặn hơn để ngăn ngừa triệu chứng táo bón, nhất là đối với trẻ sơ sinh. Ngoài ra, loại đường này còn giúp cho quá trình đào thải các độc tố diễn ra dễ dàng hơn cũng như làm sạch gan hiệu quả.

thốt nốt Tốt cho sức khỏe trẻ nhỏ

Giúp xương chắc khỏe

Lượng chất khoáng, phốt pho và canxi trong đường thốt nốt sẽ giúp xương và các mô của trẻ nhỏ được khỏe mạnh, kể cả người lớn.

Chống lại các triệu chứng cảm cúm

Khi hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể sẽ xuất hiện các triệu chứng cảm cúm, ho, cảm lạnh và việc dùng đường thốt nốt sẽ giúp cải thiện cũng như ngăn ngừa các triệu chứng cảm cúm này.

Tăng khả năng miễn dịch cơ thể

Chất oxy hóa và khoáng chất như selen và kẽm trong thốt nốt sẽ giúp ngăn chặn sự tổn thương của các tế bào do bị ảnh hưởng của các gốc tự do gây ra. Vì thế, đường thốt nốt có khả năng chống nhiễm trùng cũng như tăng cường khả năng miễn dịch cho cơ thể.

thốt nốt giúp Tăng khả năng miễn dịch cơ thể

Cách phân biệt đường thốt nốt thật và giả

Trên thị trường, bạn có thể mua nhầm đường thốt nốt thật và giả với giá thành khác nhau. Điện máy XANH sẽ giúp cho bạn cách phân biệt như sau:

Đường thốt nốt thật

Đường thốt nốt giả (kém chất lượng)

Quan sát

Không thấy những tinh thể đường nổi lên.

Thấy những tinh thể đường nổi lên.

Hương thơm

Hương thơm đặc trưng của thốt nốt, thỉnh thoảng có mùi hơi khét do được nấu theo phương pháp thủ công.

Không có bất kì mùi nào (kể cả mùi thốt nốt lẫn mùi khét).

Độ mịn

Tốt, có thể dùng muỗng cạo ra sẽ chứng minh được độ mịn của đường, trông như bột.

Kém, thường có độ cứng, không dùng muỗng cạo được.

Độ tan

Tốt, thử cho vào miệng sẽ cảm nhận được độ tan nhanh.

Kém, thử cho vào miệng sẽ cảm nhận được các hạt đường còn lấn cấn.  

Độ ngọt

Dịu, thỉnh thoảng hơi chua nhẹ.

Gắt, không có vị chua.

Những lưu ý khi sử dụng thốt nốt

Dù đường thốt nốt tốt cho sức khỏe người dùng nhưng bạn cũng cần lưu ý khi sử dụng loại đường này để có được hiệu quả tối ưu nhất:

Không sử dụng thốt nốt đã bị chua, ôi thiu

Thốt nốt sau khi được chặt và lấy cơm dừa bên trong, thì nên được sử dụng ngay hoặc bảo quản lạnh trước khi dùng, vì chúng rất dễ lên men và bị chua khi để ở nhiệt độ môi trường bên ngoài. 

Nếu ăn nhằm phải thốt nốt đã bị ôi thiu hay chua, thì rất dễ bị tiêu chảy, làm tăng cholesterol, tích nhiệt độc, có thể làm suy yếu thị lực, xuất hiện triệu chứng dị ứng thực phẩm,.... 

Không sử dụng thốt nốt đã bị chua, ôi thiu

Ăn uống lượng thốt nốt vừa phải

Nước thốt nốt rất dễ uống và có lợi cho sức khỏe người dùng cũng như các sản phẩm khác có sử dụng thốt nốt như chè đậu xanh thốt nốt, bánh bò thốt nốt, rượu thốt nốt,.... Tuy nhiên, chúng ta cần sử dụng lượng thốt nốt vừa phải mỗi ngày, tránh lạm dụng quá nhiều trong chế độ ăn uống. Chẳng hạn, chỉ nên uống khoảng 500ml nước thốt nốt mỗi ngày. 

Nếu sử dụng quá lượng thốt nốt, bạn có thể gặp phải nhiều triệu chứng không tốt cho sức khỏe như bệnh đái đường, gây sâu răng, nổi mụn nhọt,.... 

Ăn uống lượng thốt nốt vừa phải

Những sản phẩm được làm từ thốt nốt, đường thốt nốt

Nước thốt nốt

Nước thốt nốt cũng gần giống như nước dừa, bạn chỉ cần lấy nước từ hoa thốt nốt nấu lên, hoặc mua nước thốt nốt đã được nấu sẵn và cho thêm cơm thốt nốt cắt miếng bên trong trái thốt nốt cho vào ly để thưởng thức. Để uống ngon hơn, bạn nên cho vài viên đá hoặc ướp lạnh trước khi dùng.

Nước thốt nốt

Chè thốt nốt

Chè thốt nốt cũng rất được ưa chuộng bởi các tín đồ yêu ngọt. Các thành phần trong chè đa dạng tùy người nấu nhưng không thể nào thiếu đường và cùi thốt nốt. Thưởng thức món chè thốt nốt ngon hơn khi dùng lạnh, để cảm nhận được vị béo ngậy của nước cốt dừa, cùi thốt nốt mềm, dẻo ăn rất thú vị.

Chè thốt nốt

Bánh bò thốt nốt

Thốt nốt cũng dùng làm bánh bò - gọi là bánh bò thốt nốt, cò màu vàng và hương vị rất đặc trưng. 

Bánh bò thốt nốt

Tham khảo và tổng hợp từ nguồn: suckhoedoisong.vn

 

Hy vọng những kiến thức chia sẻ trên giúp bạn hiểu rõ hơn về cây thốt nốt và đường thốt nốt là gì? cũng như một số công dụng và những lưu ý khi sử dụng thốt nốt nhé!

Theo VnExpress